Waterhonden en andere vreemde dieren

...Lo zag nog net in de golven de bruine kop van het beest, een
     soort hond met grote snorharen, niet ver van haar vandaan...

Het is niet gek dat de kinderen in Het verraad van Waterdunen te maken krijgen met 'waterhonden', zoals Lo ze noemt. In die tijd wemelde het van de zeehonden en kleine walvissen in de Honte (Westerschelde).

In de Zeeuwse wateren is ook altijd hard op zeehonden gejaagd. Vanaf 1609 werden er zelfs officiële beloningen gegeven voor elke gevangen zeehond. De vissers vonden dat ze te veel vis aten. De jacht op zeehonden werd hier pas in 1961 verboden; toen was er bijna geen zeehond meer over... De laatste jaren komen ze gelukkig weer terug.

Kleine walvissen en dolfijnen zijn hier ook altijd geweest. Aan het eind van de zeventiende eeuw schrijft de Zeeuwse geschiedkundige Smallegange dat er in de Westerschelde veel bruinvissen rondzwemmen en soms ook hele groepen potshoofden, "zo groot als een schuit", die tot bij Antwerpen komen.

Nog altijd leven er in de Noordzee zo'n 300.000 bruinvissen; het is er de meest voorkomende walvissoort. Ze zoeken hun voedsel graag in ondiep water, net als sommige soorten dolfijnen. Af en toe zwemmen die dieren de Westerschelde op. Orka's zien we er jammer genoeg niet meer.

INKTVISSEN

In het boek vinden de meisjes op het strand van Waterdunen zeeschuim. Dat is de rugplaat van een dode inktvis, maar dat weten ze niet.

De meisjes stampen het zeeschuim fijn en poetsen er hun tanden mee. Die worden er mooi wit van. Tegenwoordig doen we dat niet meer, want nu weten we dat die kalkgruizel werkt als een schuurmiddel en dat is niet goed voor het glazuur op je tanden.

Als inktvissen levend gevangen werden, door vissers op zee bijvoorbeeld, dan werd de bruinzwarte inkt uit de inktzak gehaald. Daar kon je mee schrijven. Die kleurstof wordt sepia genoemd, naar de Latijnse naam van de inktvis: Sepia officinalis (FOTO RECHTS).

LICHTEN DER ZEE

Als Robbe en Lo 's avonds verliefd op het strand van Waterdunen zitten, zien zij duizenden lichtjes in de golven. Dat heet 'het lichten der zee' en het wordt veroorzaakt door de zeevonk, een lichtgevend zeediertje.

De zeevonk (Noctiluca) is ± 1 millimeter groot en alleen met een microscoop kun je hem goed zien. Het is een kogelvormig, eencellig diertje met een staartje. Als ze met miljoenen bij elkaar zijn geven ze licht, vooral op plaatsen waar het water in beweging is, zoals op de koppen van de golven.

In warme nachten is het lichten der zee soms aan het strand te zien. Als je wacht tot het goed donker is en dan gaat pootjebaden, lijkt het alsof je door vloeibaar vuur loopt. Heel bijzonder!

BRONNEN

  "Nieuwe Cronyk van Zeeland", door M. Smallegange, Middelburg, 1696. "De zee en hare wonderen", door A. Winkler Prins. Sneek, 1859. "Langs strand en dijken", door L. Dorsman Czn, Amsterdam 1951.

Meer feiten :  Dordrecht  -  Mochilero  -  Meidenbende  -  Spanjaarden  -  Don Pacheo  -  De kou en de regen  -  Waterdunen  -  Inquisitie  -  Vlissingen  -  Westkappelse Engel  -  Vlaanderen  -  Vluchtelingen  -  De geuzen  -  Eten en drinken  -  Muziek  -  Wilhelmus  -  De Zwarte Dood  -  Waterhonden  .