Westkappelse Engel in aantocht

Engel op komst 

Een Westkappelse Engel als aanduiding voor een zeer zware noordwesterstorm is tegenwoordig vrijwel uit het spraakgebruik verdwenen, maar de term is heel oud.

In Westkapelle, op het meest westelijke puntje van Walcheren, woonden vroeger veel dijkenbouwers. Dat is al zo sinds de 16de eeuw: de Westkappelse zeedijk dateert uit 1540 en is daarmee een van de oudste nog bestaande zeedijken in Nederland.

HONGER

Als de dijken goed waren en het weer mooi, dan viel er niets te verdienen en werd er honger geleden in het dorp van de dijkenbouwers. Een hevige storm — een 'Wasschappelsen Engel' — bracht schade toe aan de dijken in Zeeland en Holland (FOTO LINKS). Dat betekende werk en dus brood op de plank.

Soms, zo vertelt de in Westkapelle geboren C. Cijsouw in zijn boek Zeeland, land achter dammen, hielp de Engel een extra handje: dan sloeg er in zo'n storm een schip op de dijk. Jutten zit de Westkappelaar in het bloed. Goederen die aanspoelden of een schip op de dijk betekenden extra inkomsten!

Het idee dat zo'n zware storm kon worden opgeroepen door een heks (in Het verraad van Waterdunen is het Enghel die dat probeert), bestaat al heel lang. In de tijd dat het boek speelt, in de zestiende eeuw dus, werden mensen zelfs tegen die windheksen gewaarschuwd.

DODENSCHEPEN

Ook eeuwenoud is het verhaal van het nachtveer met de geesten. De vroegste versie van deze mythe over dodenschepen is te vinden bij de Griekse geschiedschrijver Procopius in een werk uit de zesde eeuw na Christus.

In Het verraad van Waterdunen is de versie gebruikt zoals die wordt verteld in Wier, een roman van Jan Campert, die opgroeide als zoon van een huisarts in Westkapelle.

NEHALENNIA

In Het verraad van Waterdunen wordt dit verhaal verweven met dat over de godin Nehalennia. In de zestiende eeuw waren in Westkapelle, bij de kerk (die nu vuurtoren is) al Romeinse tempelresten ontdekt. In 1647 legde een hevige storm een bijna complete Romeinse tempel bloot aan de voet van de duinen in Domburg, dat is vlakbij Westkapelle.

Die tempel hadden zeevarenden daar 1.400 jaar eerder gebouwd en gewijd aan de Germaans-Romeinse godin Nehalennia. Resten van die tempel (FOTO RECHTS) kun je nu nog zien in het Zeeuws Museum in Middelburg.

BRONNEN

"Nieuwe Cronyk van Zeeland", door M. Smallegange, Middelburg, 1696. "Zeeland land achter dammen", door C. Cijsouw, Hoorn, 1972. "D'n Wasschappelsen Engel", door Cor Heijkoop: (foto)boek over scheepsstrandingen voor de kust van Westkapelle (2000). "Wier. Een Zeeuwse roman", door Jan Campert, 1935.

Meer feiten :  Dordrecht  -  Mochilero  -  Meidenbende  -  Spanjaarden  -  Don Pacheo  -  De kou en de regen  -  Waterdunen  -  Inquisitie  -  Vlissingen  -  Westkappelse Engel  -  Vlaanderen  -  Vluchtelingen  -  De geuzen  -  Eten en drinken  -  Muziek  -  Wilhelmus  -  De Zwarte Dood  -  Waterhonden  .