Don Pacheo in Vlissingen opgehangen

De strop om don Pacheo's nek wordt vastgemaakt. Zijn twee Spaanse klerken zijn al dood. 
  Gravure van Jan Luyken

Don Pacheo, Spaanse opperbouwmeester, had veel pech toen hij in april 1572 in Vlissingen arriveerde. De stad had net alle Spanjaarden en huurlingen de poort uitgejaagd. Don Pacheo werd onmiddellijk gevangen gezet.

De Spaanse edelman en architect kwam een groot Spaans kasteel vlak buiten de muren van Vlissingen bouwen, een dwangburcht, net zo'n citadel als hij bij Antwerpen had gebouwd. Don Pacheo was voor de Vlissingers het symbool van de Spaanse onderdrukking. Ze lieten hem en zijn ambtenaren boeten voor wat de burgers was aangedaan.

Volgens de overlevering had don Pacheo het er misschien levend van af gebracht als hij geen dodenlijst bij zich had gehad met namen van mensen die de Spanjaarden uit de weg geruimd wilden hebben.

JONGE MEISJES

Bovendien kwamen er mensen uit Deventer vertellen hoe vreselijk don Pacheo zich had gedragen toen hij in die stad de baas was. De Spaanse edelman had ouders gedwongen hun dochter aan hem af te staan, omdat hij graag jonge meisjes misbruikte.

Verder speelde vermoedelijk ook een rol dat geuzenleider Blois van Treslong op wraak uit was omdat de Spanjaarden Treslongs broer hadden gedood.

Op de foto rechts zie je het familiewapen van don Pacheo. Hij kwam uit een belangrijke adellijke familie waarvan bijna iedere man in het Spaanse leger ging en daar hoge posities kreeg.

BIERKADE

Na een poosje opgesloten te hebben gezeten in de kelder van het gerechtsgebouw aan de Bierkade (nu Bellamypark 35) kregen don Pacheo en twee van zijn klerken de strop.

Wie de plaats van de terechtstelling wil zien, moet op het wegdek van het Bellamypark een steen zoeken met daarop het jaar 1572. Daar (tegenover de Reptielenzoo Iguana) stond toen de galg.

Bij het Zeeuws Maritiem muZEEum aan de Nieuwendijk in Vlissingen staat don Pacheo's 'stormhoed' (helm) in een vitrine: foto links.

Die stormhoed is lang geleden via een handelaar in oud ijzer in bezit gekomen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen. Die heeft de helm in bruikleen gegeven aan de gemeente Vlissingen om hem in het muZEEum te laten zien.

Vlissingen had ook nog het zwaard van don Pacheo, maar dat is zoekgeraakt bij een bombardement op de stad in 1809, waarbij het stadhuis werd vernietigd. Niemand weet of dat zwaard nog bestaat.

BRONNEN

  "Don Pacheo of de Bevrijding van Vlissingen", door W. van den Heuvell, Amsterdam 1841. "Nederlandsche Historien", door P.C. Hooft, Amsterdam, 1677. "Nieuwe Cronyk van Zeeland", door M. Smallegange, Middelburg, 1696. Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden; vervolgende de Beschrijving van Zeeland", Isaak Tirion, Amsterdam, 1753. In grote bibliotheken zijn deze boeken in te zien of aan te vragen. LET OP: de naam don Pacheo wordt vaak geschreven als don Pacheco of als don Pachieco.

Meer feiten :  Dordrecht  -  Mochilero  -  Meidenbende  -  Spanjaarden  -  Don Pacheo  -  De kou en de regen  -  Waterdunen  -  Inquisitie  -  Vlissingen  -  Westkappelse Engel  -  Vlaanderen  -  Vluchtelingen  -  De geuzen  -  Eten en drinken  -  Muziek  -  Wilhelmus  -  De Zwarte Dood  -  Waterhonden  .